Το τρενάκι της Καρατζόβας άρχισε να κατασκευάζεται και ολοκληρώθηκε το 1916. Ο λόγος κατασκευής του ήταν η χρησημοποίηση του απο τις δυνάμεις της Αντάντ (Α' Παγκόσμιος πόλεμος).
Μία τέτοια σιδηροδρομική γραμμή, πολύ γερά κατασκευασμένη με λίθινη υποδομή πλάτους 60 εκατ., είχε ως αφετηρία τη Σκύδρα και έφτανε στην Αριδαία. Στρώθηκε από σέρβους στρατιώτες.
1930. Φωτογραφία του τρένου, στην γέφυρα της Υδραίας.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΣΗΣ
Στις 27 Ιουνίου 1916, το Γαλλικό Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ανατολής, στέλνει απόφαση προς το Σέρβο στρατηγό Premovitch, για την κατασκευή γραμμής πλάτους 60 εκατ., από τη Σκύδρα μέχρι την Ξιφιανή, εκφράζοντας την επιθυμία να γίνει η εκτέλεση των εργασιών, από Σέρβους σκαπανείς.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1916, στέλνεται νέα απόφαση, για την επέκταση της γραμμής από την Ξιφιανή μέχρι την Αριδαία.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1916, στέλνεται η πρώτη αναφορά για την " μορφοποίηση" της περιοχής απο την Ξιφιανή μέχρι και την Άψαλο, όπως και τη χρησιμοποίηση των πρώτων 10 χιλιομέτρων.
Στις 13 Οκτωβρίου 1916, ο σέρβικος στρατό πετυχαίνει από τους Γάλλους, έγκριση προεκτάσεως της γραμμής, 7,5 χιλ. βορειοδυτικότερα από την Αριδαία μέχρι τους Προμάχους με γαλλικά υλικά όπως και την κατασκευή διακλάδωσης από την Άψαλο μέχρι την Όρμα.
Το τρένο, στον σταθμό της Αριδαίας.
ΧΡΗΣΗ
Με το τρένο διοχετεύονταν καθημερινά, εφόδια στις ενδιάμεσες αποθήκες που βρίσκονταν στην Άψαλο, στην Αριδαία, στην Ξιφιανή και στην Πολυκάρπη και από εκεί στις κορυφογραμμές του Καϊμακτσαλάν.
Εκτός όμως από τις αποθήκες εφοδίων, υπήρχαν εγκαταστάσεις αναπαύσεως ελαφρά τραυματισμένων, καθώς επίσης και εγκαταστάσεις βαριά τραυματισμένων, στην Αριδαία και την Όρμα.
Στην Άψαλο υπήρχε σέρβικο νοσοκομείο με 1500 κρεβάτια, καθώς και κέντρο απομάκρυνσης αιχμαλώτων. Έτσι το τρένο εκτός από την καθημερινή προώθηση πολεμοφοδίων, τροφίμων, στρατευμάτων και υλικό κάθε είδους, μετέφερε από το μέτωπο, τραυματίες και αιχμαλώτους.
Το τρένο της Καρατζόβας στην περιοχή της Αψάλου, μεταφέρει εμπορεύματα και στρατό στην Αριδαία.
Το μήκος της γραμμής Σκύδρα - Άψαλος - Αριδαία ήταν 28 χιλ. και 895 μέτρα. Η γραμμής από την Άψαλο έως την Όρμα 13 χιλ. και 386 μέτρα.
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ...
Οι σύμμαχοι μετά τη λήξη του πολέμου, εγκατέλειψαν τη γραμμή αυτή, που περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο, το οποίο ανέθεσε την εκμετάλλευσή της σε εταιρία με την επωνυμία "Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας Α.Ε." .
Ανάδοχος και συνιδρυτής της, ήταν ο μεγαλοεπιχειρηματίας Επαμεινώνδας Χαρίλαος. Η εταιρία δημιουργήθηκε με σύμβαση μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και του Επαμεινώνδα Χαρίλαου που κυρώθηκε με νομοθετικό διάταγμα της 29-8-1923.
Φιλόδοξη πολιτική της εταιρίας, ήταν η συμπλήρωση και αρτίωση της γραμμής όπως και τυχόν προέκτασή της μέχρι τη Φούστανη.
Φωτογραφία με τα χαρακτηριστικά μικρά βαγόνια του τρένου, στον σταθμό της Αριδαίας.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ
Η προσφορά του τρένου της Καρατζόβας, προς τους κατοίκους της περιοχής δεν κράτησε πολύ. Το 1929 η εταιρία " Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας Α.Ε.", εγκαταλείπουν την γραμμή, οπότε η εκμετάλλευσή της περιήλθε το 1932, στους Σιδηροδρόμους του Ελληνικού κράτους και το 1936διακόπηκε η λειτουργία της γραμμής ως ασύμφορη οικονομικά. Το δύκτιο των γραμμών, στο μεγαλύτερο του τμήμα αποξιλώθηκε και μεταφέρθηκε, μαζί με το τρενάκι της Καρατζόβας, στη γραμμή Σαρακλή Σταυρού όπου συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του έως το 1947.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΤΟΥ ΤΡΕΝΟΥ ΣΗΜΕΡΑ
Ο σταθμός στην πόλη της Αριδαίας. Μετα απο αναπαλαίωση, φιλοξενεί το μουσείο Φυσικής Ιστορίας.
Ο σταθμός στην Άψαλο. Φιλοξενεί σήμερα τον πολιτιστικό σύλλογο του χωριού.
Ο σταθμός του τρένου της Καρατζόβας, στον Μεγαπλάτανο.
Σήμερα το τρένο της Καρατζόβας, είναι μια ανάμνηση με μοναδικά δείγματα αυτής της γραμμής τα κτίρια των σταθμών, τα περισσότερα των οποίων διατηρούνται ακόμα. Οι πιο παλιοί κάτοικοι, θυμούνται με συγκίνηση τα χρόνια της λειτουργίας του τρένου, με το οποίο γινόταν όλη η μετακίνηση των προϊόντων τους.
ΣΤΗΝ ΑΛΜΩΠΙΑ ΤΟ ΤΡΕΝΟ ΤΗΣ ΚΑΡΑΤΖΟΒΑΣ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΟ ΚΑΙ ΩΣ ΝΤΕΚΟΒΙΛ...
Η γρήγορη και εύκολη τοποθέτηση των γραμμών, καθιέρωσε την εποχή εκείνη την ιδέα του Γάλλου μηχανικού Decauville. Το σύστημα αυτό εφαρμόστηκε απο τις δυνάμεις τις Αντάντ, και στο τρένο της Καρατζόβας.
Ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος, αποτέλεσε τη κορυφαία στιγμή στην ιστορία των σιδηρόδρομων πλάτους 0,60 μ..
Σ' όλη την Ευρώπη στρώθηκαν τέτοια δίκτυα γραμμών, με μεγάλη ταχύτητα, γιατί οι σιδηροτροχιές με τους στρωτήρες ήταν προκατασκευασμένες, είχαν μειωμένο όγκο και υψηλή μεταφορική ικανότητα.
Οι γραμμές αυτές, ήταν ιδέα του Γάλλου Paul Decauville (1846-1922), που προχώρησε στη αξιοποίηση της με τη δημιουργία εργοστασίου παραγωγής, τροχαίου υλικού στο Corbeil - Essonnes της Γαλλίας (Ateliers des Etablissement Decauville a Corbeil-Essonnes).
Αφίσα της εταιρίας Ντεκοβιλ (Decauville), στις αρχές του 1900.
Τo 1916 - 1918 στρώθηκαν στη Μακεδονία από τους συμμάχους πολλά τέτοια δίκτυα, για τις ανάγκες μετακίνησης και εφοδιασμού των στρατευμάτων τους. Οι γραμμές αυτές χρησίμευαν επίσης, για τη γρηγορότερη και ασφαλέστερη μεταφορά των τραυματιών στα διάφορα νοσοκομεία.
Στα τέσσερα κυριότερα θέατρα επιχειρήσεων επί ελληνικού εδάφους κατασκευάστηκαν οι παρακάτω γραμμές :
Σιδηροδρομική γραμμή Σαρακλι-Σταυρού.
Σιδηροδρομική γραμμή Σκύδρας-Αριδαίας και Αψάλου- Όρμας.
Σιδηροδρομική γραμμή Σταυρού-Ασπροβάλτας.
Από τον Χείμαρρο στο Διμιτριτσι και Βαμβακούσα και με διακλάδωση προς τον ποταμό Στρυμόνα.
Από το Νέο Πετρίτσιο στο Ρούπελ (Κλειδί) μήκους 6,5 χλμ.
Από την Κρηστώνη στο Μεταλλικό με διακλάδωση στο xii Βρετανικό στρατόπεδο.
Από το Μεταλλικό σε κάποιο σημείο της γραμμής Πολύκαστρο – Καλινδοια.
Από την Κρηστωνη στο Σνεβιτσε μήκους 32,6 χλμ. με 34 διασταυρώσεις.
Από το Μιροβι στη Ξυλούπολη.
Από το Πολύκαστρο στο Πευκοδάσος.
Από κάποιο σημείο της γραμμής Θεσσαλονίκης – Γευγελής με την Αξιούπολη και συγκεκριμένα στην τοποθεσία Κούπα.
Από κάποιο σημείο της γραμμής Θεσσαλονίκης – Μοναστηρίου με την λίμνη Βεγορίτιδα.
Από τη Φλώρινα στο Αρμενοχώριο καθώς και σε διάφορα σημεία γύρω από τη πυλαία λίμνη του Αχινού στον ποταμό Στρυμόνα.
Από τη Γραματνα στο Ραζανοβο μήκους 25,1 χλμ. με 25 διασταυρώσεις.
Από το Σνεβιτσε στο Καρμουδλι μήκους 3,85 χλμ. με 14 διασταυρώσεις.
Για τις ανάγκες των σταθμών εφοδιασμού, αλλά και επιβίβασης - αποβίβασης στρατιωτών και εμπορευμάτων, κατασκευάστηκαν πρόχειρα παραπήγματα από αυλακωτή λαμαρίνα. Κατά τον ίδιο τρόπο κατασκευάστηκαν και όλα τα βοηθητικά κτίρια των δικτύων.
Μόνο στα δίκτυα Σαρακλί – Σταυρού και Σκύδρας – Αριδαίας κατασκευάστηκαν κτίρια από πέτρα αλλά και αυτά μετά το τέλος του πολέμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε για το σχόλιό σας!