Τοπικά προϊόντα

Η επαρχία Αλμωπίας του Νομού Πέλλας βρίσκεται στο βορειότερο άκρο της Ελλάδας Στο σύνολό της περιλαμβάνει 48 χωριά και οικισμούς. Καλύπτει έκταση 1.021 τετρ. χλμ με τεράστιους  ορεινούς όγκους  και μία πεδιάδα. Η Αριδαία θεωρείται το εμπορικό και διοικητικό κέντρο της επαρχίας.
Ο πληθυσμός  της περιοχής είναι περίπου 30.000 κάτ. και στην πλειοψηφία του (80%) ασχολείται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και  την υλοτομία.Το ιδιαίτερο ανάγλυφο, η μορφολογία  της περιοχής και οι κλιματικές  συνθήκες που επικρατούν, ευνοούν  τις καλλιέργειες ροδακινιάς, κερασιάς, καστανιάς, σπαραγγιού, σιτηρών, αμπέλου και κηπευτικών καλλιεργειών.
Η κτηνοτροφία που αναπτύσσεται   στις ορεινές  περιοχές, επηρεάζεται σημαντικά από τις χορτολιβαδικές εκτάσεις και τους πλούσιους βοσκότοπους. Για περισσότερο από 70 χρόνια τοπικά προϊόντα, όπως  πιπεριές, κοκκάρι, πράσο, φασόλια, πατάτα, αμπέλι, σιτηρά, καλλιεργούνται στις εκτάσεις της επαρχίας.

 

Φασόλι  παπούδα: Στην περιοχή μελέτης παράγονται  τα γνωστά φασόλια «παπούδα  Καρατζόβας» κυρίως στα Δ.Δ Προμάχων και Αριδαίας (οικισμός Υδραίας) και δευτερευόντως σε άλλα δημοτικά διαμερίσματα. Η καλλιέργεια και πώληση  των ξερών  μικρόσωμων φασολιών γίνεται από παραγωγούς χωρίς αυτά να τυποποιούνται ή να  συσκευάζονται.

 

 

Καλλιέργεια Πράσου, σε χωράφι λίγο έξω απο το χωριό Δωροθέα.

 

Πράσο: Η καλλιέργεια του πράσου απαντάται σε περίπου 700 στρέμματα σε  όλη την Αλμωπία. Ωστόσο, στο Δ.Δ Δωροθέας αποτελεί  την κύρια κηπευτική καλλιέργεια, αποκτώντας ξεχωριστή φήμη (Πράσο Δωροθέας).
Η Ομάδα Παραγωγών πράσου Δωροθέας δημιουργήθηκε το 2006 και εφαρμόζει ολοκληρωμένη διαχείριση στην καλλιέργεια (400 στρέμματα), σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πρωτοκόλλου Eurepgap.

 

 

Η μικρόκαρπη Καρατζοβίτικη πιπεριά.

 

Πιπεριά: Ο μικρόσωμος τύπος πιπεριάς που καλλιεργείται στην περιοχή (πιπεριά  Μπαχόβου) εντοπίζεται κυρίως στο Δ.Δ  Γαρεφίου.
Το προϊόν αυτό που νωπό ή μεταποιημένο διαθέτει εξαιρετική γεύση και ποιοτικά χαρακτηριστικά, χρήζει προστασίας  και ανάδειξης.

 

 

Το «Όνταρ» ή αλλιώς ο χώρος όπου γινόταν η αφυδάτωση της πιπεριάς. Είναι μια ξύλινη κατασκευή όπου τοποθετούνται οι πιπεριές, ενώ κάτω στο έδαφος υπάρχουν φωτιές που με την θερμοκρασία και τον καπνό αφυδάτωναν το πιπέρι δίνοντας του ιδιαίτερη γεύση.

 

Πιπεριές ξερές για κόκκινο πιπέρι: Η περιοχή της Αλμωπίας ήταν  άρρηκτα συνδεδεμένη με την παραγωγή του κόκκινου πιπεριού. Η ύπαρξη μεταποιητικών μονάδων,  που σταμάτησαν τη λειτουργία τους  στις  αρχές  της  δεκαετίας  του '90 και  η στροφή των παραγωγών σε άλλες καλλιέργειες, ανέκοψαν την πορεία του προϊόντος.
Σήμερα, η καλλιέργεια της καρατζοβίτικης πιπεριάς για την παραγωγή του κόκκινου πιπεριού (μπαχαρικό) γίνεται διάσπαρτα σε πολλά χωριά της Αλμωπίας. Ωστόσο, η  αυξημένη ζήτηση  τοπικών προϊόντων δημιουργεί  τις προϋποθέσεις  ανάπτυξης  της  καλλιέργειας, σε συνδυασμό με την κατάλληλη οργάνωση και προβολή  του προϊόντος. 

Κοκκάρι: Η καλλιέργεια  του κοκκαριού, το οποίο αποτελεί είδος κρεμμυδιού, εντοπίζεται κυρίως στα  Δ.Δ  Όρμας και Λουτρακίου (περίπου 300  στρέμματα). Η  συνολική ετήσια παραγωγή δεν ξεπερνά  τους 700 τόνους. Μέρος  της τοπικής  παραγωγής  διατίθεται σε δύο μονάδες μεταποίησης που λειτουργούν στο Δ.Δ  Όρμας.

 

Πατάτα: Η καλλιέργεια πατάτας στην επαρχία Αλμωπίας εντοπίζετ αι στα ορεινά  δημοτικά διαμερίσματα, κυρίως στο Δήμο Εξαπλατάνου (Αρχάγγελος). Οι εκτάσεις  πλησιάζουν τα  2.500 στρέμματα και η παραγωγή φτάνει ετησίως τους 7.000 τόνους. Το προϊόν πωλείται από τους  ίδιους τους  παραγωγούς, ενώ μια  ποσότητα  διατίθεται και σε βιομηχανίες.

 

Η ποικιλία "Αμάσι", διαμορφωμένη σε κρεββατίνα, σε κτήμα του χωριού Πιπεριά.

 

Αμπέλι  (Αμάσι ή Όψιμο Εδέσσης): Σε μία έκταση 2.700 στρεμμάτων και ειδικά στα  Δ.Δ   Πιπεριάς, Πολυκάρπης, Τσάκων, Ίδας  εντοπίζεται η ποικιλία Αμάσι ή Όψιμο Εδέσσης. Τα παραπάνω χωριά αποτελούν, μαζί με τα  Δ.Δ  Γιαννιτσών και Πέλλας, τους κύριους τόπους καλλιέργειας αμπελιού στο Ν. Πέλλας, συμμετέχοντας σε ποσοστό 90% στη συνολική παραγωγή οινοποιήσιμου σταφυλιού στην Αλμωπία.
Στην  Πιπεριά παράγονται περίπου 4000 τόνοι ετησίως, από  τους  οποίους  το 80-90% διατίθεται σε  μεγάλες οινοποιητικές μονάδες. Μικρό μέρος της παραγωγής απορροφάται από τοπική μονάδα παραγωγής Τσίπουρου και Ούζου, καθώς  επίσης και από  μικρούς οινοπαραγωγούς της Νάουσας. Στην περιοχή υπάρχουν πολλοί άμβυκες απόσταξης τσίπουρου.

 

Κτηνοτροφικά  Προϊόντα:

Φέτα: Στην περιοχή υπάρχει σημαντικός αριθμός αιγοπροβάτων, καθώς επίσης και μεγάλη κτηνοτροφική παράδοση σε χωριά όπως το Θεοδωράκι (Δ.Δ  Εξαπλατάνου). 
Η παραγωγή  φέτας  σε δύο μεγάλα τυροκομεία  στην περιοχή, λειτουργεί  θετικά για το σύνολο των προϊόντων και την αναγνωρισιμότητα της  περιοχής. 

 

Βόειο  Κρέας: Η εκτροφή μεγάλων ζώων για την παραγωγή υψηλής ποιότητας κρέατος έχει συσπειρώσει τους  κτηνοτρόφους σε «Κτηνοτροφικό  Συνεταιρισμό  Ευρείας  Περιφέρειας  Αλμωπίας - Επώνυμα  Προϊόντα».
Η προσπάθεια που καταβάλλεται στον τομέα αυτόν τα τελευταία χρόνια είναι  σημαντική.

 

Κείμενο: Σοφία  Επιγαρίδου, Γεωπόνος  Μ.Sc. , Γραφείο  Αγροτικής  Ανάπτυξης  Δήμου  Αριδαίας.